English | عربی | Kurdî دواهەواڵ
ڕاستەوخۆ  
 
بارزانیێ نەمر یێ فەرمووی کەرکوک دلێ کوردستانێیە
2023-09-02 [08:26 AM]

نڤیسینا:نوزاد زادە حسێن


ئەگەر ئەم ب زفرینەڤ وان هەلویستێن د دیروکا پر سەروەریا پارتی دیموکراتی کوردستان و جەنابێ بارزانیێ نەمر دگەل کەرکوکێ دا دێ  سەرهەلی گەلەک هەلویستێن پر سەروەری بین د دیروکا پر سەروەریا پارتی دیموکراتی کوردستان و بارزانی نەمر دا کو ب هەلوێست نەتەوەی دیروکی دهێنە هژماردن د دیروکا کوردو کوردستانێ دا .

هه‌ر ژ وى ده‌مێ كو كورد كه‌فتینه‌ ژێر زولم و سته‌م و داگیركرنێ دوژمنێن كوردان رێگر بوونه‌ ل ئازادى و سه‌ربه‌خویا كوردستانێ و بۆ ڤێ چه‌ندێ هه‌مى رێك بكارئیناینه‌ هه‌ر ژ كوشتنێ و جینوسایدكرن و دروستكرنا دووبه‌ره‌كى و ناكوكیان و تێكدانا دیروك و كلتورێ كوردان و  ژێبرنا موركێ نه‌ته‌وایه‌تیێ , هه‌رده‌م دوژمنێن ملله‌تێ كورد هه‌ولدایه‌ ب دروستكرنا دویڤه‌لانك و خوفرۆشان دناڤ ملله‌تێ كورددا كو جهێ داخێ یه‌  بو نمونه‌ هه‌ر لڤێ دویماهیێ ئه‌و خیانه‌تكرنا گروپێ 16 ى ئوكتوبه‌رێ ل سالا 2017 دناڤ لایه‌نه‌كێ سیاسى یێ كوردستانێ  ، ئه‌ڤه‌ژى هه‌مى ل پێناڤ وێ چه‌ندێ كو گه‌لێ كورد ب مافێن خۆ یێن ره‌وا شاد نه‌بیت . ل شۆرشا بارزان د ناڤبه‌را ساڵێن 1943-1945 ل ده‌مێ دانوستاندنان دگه‌ل رژێما وى سه‌رده‌مى بارزانیێ نه‌مر دیاركریه‌ كو كه‌ركوك  باژێره‌كى كوردستانى یه‌ و ل رۆژا 7/1/ 1944نوێنه‌رێ حوكمه‌تا ئێراقێ  ماجد مسته‌فا گه‌هشته‌ مێرگه‌سورێ بۆ دیدارا بارزانیێ نه‌مر و دانوستاندن ل دیێ ( سپیندار) هاتنه‌ كرن ، بارزانیێ نه‌مر د رێكا ناڤبرى  دا داخازیێن گه‌لێ كورد  بۆ حكومه‌تا عێراقێ هنارتن  كه‌ پێك هاتبوو ژ (8) هه‌شت خالان و خالا ئێكێ پێكهاتبوو ل  دروستكرنا ویلایه‌تا كوردستانێ ژ (لیوایێن كه‌ركوك ، سلێمانى ، هه‌ولێر و قه‌زایێن لیوا میسل ( زاخۆ – ئامێدى – دهوك – ئاكرێ –شێخان –شنگال ) و   قه‌زایێن (خانه‌قین و مه‌نده‌لى ) ل لیوایێن دیالا ) ب ڤێ چه‌ندێ بۆ مه‌ دیار دبیت كو  بارزانیێ نه‌مر  كه‌ركوك وه‌كو  ئێكه‌مین باژێر  دانابوو ل ویلایه‌تا كوردستانێ لێ ئه‌و دانوستاندن سه‌رنه‌كه‌فتن .هه‌روه‌ها لیژنا ئازادى كو ب رێبه‌راتیا بارزانیێ نه‌مر هاتبوو دامه‌زراندن ، نامه‌یه‌كا حه‌فت خالى ل روژا 3/3/1945بۆ حزبا هیوا هنارتبوو  كو ئێك ژ وان خالان پلان دانان بوو بۆ رزگاركرنا باژێرێ كه‌ركوكێ هه‌رچه‌نده‌ چه‌كێ بارزانیێ نه‌مر یێ سڤك بوو ،  پشتى شۆرشا 14ى تیرمه‌هێ ل سالا 1958 بارزانیێ نه‌مر وه‌كى سومبولێ بزاڤا ئازادیخوازیا  گه‌لێ كورد ل ئێكه‌تیا سوڤیه‌تێ بۆ عێراقى ڤه‌گه‌ریا ، ل رۆژا 6/10/1958گه‌هشته‌ به‌غدا و پێشوازییه‌كا مه‌زن ژلایێ  خه‌لكێ عێراقێ ژێ هاته‌كرن  و پشتى ده‌مه‌كێ كێم سه‌ره‌دانا باژێرو باژێركێن كوردستانێ كر و ئێكه‌م وێستگه‌ه سه‌ره‌دانا كه‌ركوكێ كر سه‌ره‌راى وان كێشه‌ و ئاریشه‌یێن نازم ته‌به‌قچلى به‌رپرسێ فیرقا دوو دروستكرى لێ جه‌ماوه‌رێ كه‌ركووكێ  پێشوازیه‌كا مه‌زن ژ بارزانیێ نه‌مر كر و ل (خانوى ئه‌فسه‌ران) بارزانى گوتاره‌ك پێشكێشێ خه‌لكى كر و داخازیا ئێك ریزیا گه‌لى كر . 
ل بهارا سالا 1963 ، شاندا شۆرشا كوردى گه‌هشتنه‌ به‌غدا پروژه‌ك پێشكه‌شى حكوومه‌تا عێراقێ كر و ئه‌ڤ پرۆژه‌یه‌  پێكهاتبوو ژ هه‌شت به‌ندان  و به‌ندێ شه‌شێ  یێ تایبه‌ت بوو ب لیوایێن كوردستانێ كو (سلێمانى و كه‌ركووك و هه‌ولێر دگه‌ل زۆربه‌ییا وان قه‌زاو ناحێن خوجهێن وان كوردبن ل هه‌ردوو لیوایێن میسل و دیالا ،  ل ڤێره‌ ژى كه‌ركوك ئێك بوو ژ داخازیێن بارزانیێ نه‌مر.
ل دانوستاندنان دا  سالا 1964 دناڤبه‌را پارتى دیموكراتى كوردستان و حوكمه‌تا عێراقێ دا ل 1/10/1964 ، پارتى یاداشته‌كا پازده‌ خالى  پێشكێشى  حوكمه‌تێ كر  كو د به‌ندێ دوویێ هاتبوو دیاركرن (ئێكه‌تیه‌كا ئیدارى پێك بهێت ژ لیوایێن هه‌ولێر ،كه‌ركووك ، سلیمانى ،  هه‌ولێر و قه‌زایێن لیوایا موسل ( زاخۆ – ئامێدى – دهوك – ئاكرێ –شێخان –شنگال- ته‌له‌عفه‌ر ) و دیسان ئه‌و قه‌زا وناحیێن زوربه‌یا خوجهێن وان كورد ل سنورێ لیوایا دیالا و ناڤێ وێ  ئێكه‌تیا ئیداری بكه‌نه‌ ویلایه‌ت یان پارێزگه‌هێن كوردستانێ )  ل ڤێره‌ خویادبیت كو د دانوستاندنان دا  دگه‌ل حكوومه‌تا عێراقێ  بارزانیێ نه‌مر دووپاتى ل هندێ كریه‌ كو  كه‌ركووك به‌شه‌كه‌ ژ  كوردستانێ و چ ده‌مه‌كى ده‌ست ژ كه‌ركووكێ به‌رنه‌دایه‌ .
سه‌ره‌راى هه‌مى هه‌ول و بزاڤان ژ بۆى ژ ناڤبرنا شورشا ئه‌یلولێ لێ ئه‌ڤ هه‌ول و بزاڤه‌ بێ ئه‌نجام بوون له‌وما رژێما به‌عس نه‌چاربوو  كو دانوستاندنا دگه‌ل بارزانیی نه‌مر بكه‌ت  ،  ئه‌نجامێن وان دانوستاندنان ژى  رێككه‌فتنا (11)ى ئادارا سالا1970بوو ، ل ده‌مێ دانوستاندنان عه‌بدوڵلا سه‌لوم ئه‌لسامه‌رائی ئه‌ندامێ شاندا حوكمه‌تا دبێژیت (ئه‌ز دبێژم كه‌ركوك باژێره‌كێ كوردى نییه‌ ،  من باوه‌ره‌ كو كه‌ركوك باژێره‌كى كوردى نییه‌ ) بارزانیی نه‌مر جهێ كومبوونێ ب جه هێلا , پشتى گه‌له‌ك  داخاز و هیڤیان ژ بارزانیێ نه‌مر داكو بزڤریته‌ڤه‌ جهێ كومبوونێ ، بارزانیێ  نه‌مر دبێژیت ( په‌یڤا داگیركرن ژ عه‌قلى ڤه‌ نێزیكتره‌ ،  بێژه‌ كه‌ركوك باژێره‌كێ داگیركریه‌ و  نه‌بێژه‌ كه‌ركووك باژێره‌كێ كوردی نییه‌  و ئه‌ز نه‌شێم به‌رپرسیاربم  ل هه‌مبه‌ر گه‌لێ خۆ  ژبه‌ر ده‌ستبه‌رداربوون ژ كه‌ركوكێ و دبیت  وى ده‌مى ئه‌ڤه‌ رووبده‌ت ده‌مێ ئه‌ز دژیانێ دا نه‌بم ) ئه‌ڤه‌ خویا دكه‌ت كو بارزانى نه‌مر چ ده‌ما یێ دوودل نه‌بوو ل هه‌مبه‌ر كوردستانیبوونا  كه‌ركوكێ و هه‌رده‌م بیروباوه‌ره‌كا بلند هه‌بوو كو كه‌ركوك به‌شه‌كا گرنگه‌ ژ ئاخا كوردستنانێ , 
هه‌روه‌ها شانده‌كێ ئێكه‌تیا قوتابیێن كوردستانێ ل (دیلمان ) چاڤ ب بارزانیی كه‌فتن ، داخاز ژێ كرن كو چاره‌یه‌كا ناڤه‌ندى بو كه‌ركووكێ بهێته‌ دیتن ، بارزانى به‌رسڤا وان دده‌ت و دبێژیت ( هه‌مى دزانن كه‌ركووك باژێره‌كێ كوردستانى یه‌ و دلێ كوردستانێ یه‌ ، ئه‌ز ب بیروباوه‌رڤه‌ دبێژم  ده‌ستبه‌ردار نابم ل بسته‌كا ئاخا كوردستانێ ، هوین نزانن ل ئالاسكا چ روودده‌ت كو سه‌ر ب روسیا بوو ب نرخه‌كێ ئه‌رزان ب ئه‌مریكا هاته‌ فروتن , ئه‌ڤه‌ ل ده‌مێ رابردوو روویدا ، لێ خوجهێن (ئه‌ڵاسكا) هه‌تا ڤى  ده‌مى ژى نه‌فره‌تان  ل قه‌یسه‌رى دكه‌ن ، نه‌ ئه‌ڤرۆ و نه‌ پاشه‌رۆژێ ژى  رازى نابم  و ده‌ست به‌رداری كه‌ركووكێ نابم ) مورته‌زا سه‌عید عه‌بدولباقى ئه‌لحه‌دیسى  كو سه‌رۆكێ لیژنا ئاشتیێ بوو دماوه‌یێ چار سالێن  دانوستاندنان بو جێبه‌جێكرنا رێككه‌فتنا (11) ئادارێ  دبێژیت ( دانوستاندنێن مه‌ دگه‌ل بارزانى دا هه‌رده‌م ل سه‌ر كه‌ركوكێ بوون و مه‌ هه‌مى رێك دگه‌ل گرتنه‌ به‌ر ل سه‌ر دابه‌شكرنا وێ  یان كرنا سه‌رژمێریێ  لێ بێ مفابوون ،  بارزانى دگوت: كه‌ركووك به‌شه‌كه‌ ل كوردستانێ و چ جاران لێ جودا نابیت  ،  ل ده‌مێ وه‌رگرتنا ده‌نگان ئه‌گه‌ر كورد زورینه‌ نه‌بوون  ل كه‌ركووكێ وى ده‌مى  من باوه‌ریی ب سه‌ر ژمێریێ نینه‌ )  د ده‌مێ چار سالان دا به‌عسیان سیاسه‌تا ب عه‌ره‌بكرنێ ل كه‌ركووكێ و ناوچه‌یێن دی یێن كوردستانێ گرتنه‌ به‌ر ، ل دویماهیك روژێن هه‌یڤا ئه‌یلوولێ واته‌ ل 29-9- 1971دا پیلانه‌ك بو تیرۆركرنا بارزانیێ نه‌مر هاته‌ دارێشتن  ژلایێ رژێمێ ڤه‌  و بارزانیێ نه‌مر ل  پیلانێ رزگار بوو ، د ناڤ سه‌ركردایه‌تیا شوره‌شێ  داخازا تولڤه‌كرنا ڤى پیلانێ هاتنه‌ كرن لێ بارزانیێ  نه‌مرگوت ( ل پێناڤ خوینا  من شه‌ری نه‌كه‌ن  و ل پێناڤ كه‌ركوكێ شه‌رى بكه‌ن ) ل ڤێره‌ دیاردبیت بارزانیی ل نه‌خوشترین ده‌م دا  كو چ نه‌مابوو بهێته‌ تیرۆركرن كه‌ركووك هه‌ر دهزرا وى دابوو  و داخاز كر تولا خوینا وى نه‌كه‌ن  و به‌لكو شه‌ر ل پێناڤ كه‌ركوكێ بكه‌ن  ، دووباره‌ ده‌ستپێكرنا  شه‌رى  ژى ل سالا 1974ێ ل سه‌ر كه‌ركوكێ بوو كو حوكمه‌ت یا به‌رهه‌ڤ نه‌بوو كه‌ركووكێ بكه‌ڤیته‌ ناڤ سنورێ ئوتونومى و بارزانیێ نه‌مر ژى  یێ ئاماده‌ نه‌بوو ده‌ستان ل كه‌ركووكێ به‌رده‌ت كو حكومه‌تا به‌عس ل (11)ى ئادارێ  وێ سالێ یاسایه‌ك ب ناڤێ ئوتونومى ئێك لایه‌نه‌ به‌لاڤكر و دوو هه‌فتى موله‌ت دانه‌ پارتى بۆ قه‌بولكرنێ یان ره‌تكرنێ  ،  به‌رى  هنگى ل شه‌ڤا 9-10/3/1974 دا سه‌ركردایه‌تیا پارتى  كومبوونا خو كر  بۆ ڤه‌كولینا بارودوخى  و بارزانیێ نه‌مر گوت  (خودێ شاهده‌ ئه‌ز دژى شه‌ری مه‌ و شه‌ر خراپترین رێكه‌ بۆ چاره‌كرنا كێشه‌یان ، لێ به‌عسیان چ رێكێن دى ژبلى شه‌رى بۆ مه‌ نه‌هێلاینه‌ ،  داخازێ ژ مه‌ دكه‌ن ده‌ستان ژ كه‌ركوكێ و ده‌ڤه‌رێن دى یێن كوردستانى به‌رده‌ین لێ ئه‌ڤه‌ یا مه‌حاله‌ ) هه‌ر ل بهارا سالا 1974 سه‌ركردایه‌تیا شۆرشێ  قانوونا (بنچینه‌یا  ئوتونومى یا  كوردستانێ )  راگه‌هاند كو پێكهاتبوو ل (115)به‌ندان و ل به‌ندێ حه‌فتێ دا به‌شێ ئێكێ دا هاتیه‌  (پایته‌ختێ ئوتونومى یێ  كوردستانێ باژێرێ كه‌ركووكێ یه‌  ،  چێدبیت ل ده‌مێ پێدڤى دا جهه‌كێ دى ببیته‌ پایته‌خت) ل داویێ دبێژم هه‌رده‌م بارزانیی نه‌مر  به‌ره‌ڤانى ل كوردستانیبوونا كه‌ركوكێ كریه‌ له‌وما ژى كه‌ركوك ب دلێ كوردستانێ ناڤكریه‌ و شۆرشا ئه‌یلولێ ژى  كره‌ قوربانى كه‌ركوكێ . دیسان رۆلێ سه‌رۆك مه‌سعود بارزانى  ل به‌رامبه‌ر كه‌ركوكێ  ددیارو به‌رچاڤن مینا  راپه‌رینا به‌هارا سالا1991ێ  وه‌كو سه‌روكێ به‌ره‌یێ كوردستانى و راسته‌وخۆ سه‌رپه‌رشتیا رزگاركرنا كه‌ركوكێ كرى یه‌ ، ل سالا2003 ێ ژى هه‌مان هه‌لویست هه‌بوویه‌ كو ناسناما كه‌ركوكى كوردستانى یه‌ و راسته‌ باژێرێ پێكڤه‌ ژیانێ یه‌ و دچه‌سپاندنا ده‌ستوورێ عیراقێ و به‌ندا (58) و پاش  به‌ندا (140) یا ده‌ستوورى كو هه‌رده‌م داكوكى لسه‌ر ڤان هه‌ردوو به‌ندان كرى یه‌ لسه‌ر ناسنامه‌یا كه‌ركوك و ده‌ڤه‌رێن كوردستانى ئه‌وێن ده‌رڤه‌یى هه‌رێما كوردستانێ ، ئه‌ڤه‌نه‌ هه‌لویستێن پارتى و بارزانى لسه‌ر كه‌ركوكێ ...و هه‌لویستێن لایه‌نێن دى ژى و نه‌مازه‌ لایه‌نه‌كێ سیاسى ل كوردستانێ یا دیارو به‌رچاڤ بوو وەكو  ئه‌و خیانه‌تكرنا گروپێ 16 ى ئوكتوبه‌رێ ل سالا 2017 دناڤ لایه‌نه‌كێ سیاسى یێ كوردستانێ دا ، د نوکەدا شی هەمی هەولێن وی لایەن ئەون دگەل لایەنەکێ شوڤینێ عێراقێ  و ئەقلیمی  کو نەهێلن پارتی دیموکراتی کوردستان ب زڤریتەڤ کەرکوکا دلێ کوردستانێ ژبەر دوژمن و نەیار و خوفروش دزنن ب زفرینا پارتی بۆ ڤی باژێر هەستێ نەتەوایەتی دێ زڤریتەڤ و دبنە خوەدی دەستکەفت و ماف ، ودێ ژیانا یا پاراستی بیت.





ئەم هەواڵە 586جار خوێندراوەتەوە
 
 
ڤیدیۆ گەلەری
گۆلچی هامبۆرگ گۆلێكی ده‌گمه‌ن له‌ خۆی ده‌كات
گۆڵێكی سه‌یر له‌لایه‌ن گۆڵچیه‌وه‌
گڕكانی مایۆن له‌ فلپین
ئه‌سپێك ره‌دووی ئه‌مبولانسێك ده‌كه‌وێت كه‌ برایه‌كه‌ی له‌ناودایه‌
لە شەقامێکی قەرەباڵغ منداڵێک لە سندوقی ئۆتۆمبێل دەکەوێتە خوارەوە
 
 

پێناسە | گەلەری | ئەرشیف | پەیوەندی

پێبژاردنی پۆلیسی هاتووچۆ هەولێر | دهۆک | سلێمانی

هەموو مافەکان پارێزراون بۆ ئاژانسی هەواڵی زاگرۆس

Developed By: Omed Sherzad